De airco brengt een aangename koelte in de theaterzaal van het Spoorwegmuseum. Een zaal vol spoorliefhebbers, in de volksmond ook wel treinsexuelen genoemd.
Twee geslaagde mannen op het podium. De één bestuurlijk, de ander figuurlijk. Dat laatste letterlijk weliswaar. Het zijn Roger van Boxtel, president directeur van de NS en Gert Dumbar, gepensioneerd grafisch ontwerper. Vol in de schijnwerpers tijdens de openingsceremonie van de expositie Baanbrekend Design. Wat heeft hen hier samen gebracht? Laten we bij het begin beginnen.
Nicole Kuppens, alweer een jaar directeur van het museum, heet ons welkom bij de start van de bijeenkomst. Zij prijst de inzet van iedereen binnen en buiten het Spoorwegmuseum die bijgedragen heeft aan de totstandkoming van de expositie. Een project waar tot op het laatste moment voor de officiële opening hard aan gewerkt is. Gisteren nog is de trein, bedoeld voor de vandaag gereden openingsrit en tevens ook behuizing voor de expositie, met man, macht en succes geschilderd!
Daarna de première van de film ‘Een tijdloos ontwerp’ gemaakt door Hatice Karabacak. Een mooi verhaal over de ontwikkeling van de nieuwe huisstijl van de NS, op de kop af 50 jaar geleden gelanceerd. Een klus, die we in de tegenwoordige tijd een project zouden noemen, uitgevoerd door de werkgroep Huisstijl onder leiding van toenmalig NS medewerker Geurt Hupkes.
Het gewenste bedrijfsbeeld was eigentijds, mannelijk, niet ambtelijk, accuraat en dynamisch. En bovendien moest het de letters NS bevatten. Ook verlangde men een kleurenpalet, passend bij de verschillende treinen en locomotieven.
Volgend op een aantal moedige mededingers gunt de werkgroep Gert Dumbar de opdracht voor het ontwerp van de nieuwe huisstijl. Gert trof een naar binnen gericht ingenieursbedrijf aan en realiseert zich dat het bedrijf met de nieuwe huisstijl zoekt naar een grondige heroriëntatie. Een intensieve inleefperiode van 8 maanden en 1800 schetsen verder was hij eruit.
Gedurfd. Want het was niet een compleet kleurenpalet zoals hem opgedragen, maar slechts één kleur: warm geel. Vrolijk en optimistisch. Bestand tegen UV straling en vuiligheid. Niet iets met de letters NS, maar een krachtig logo met een betekenis: het gevoel van reizen. Onderweg zijn van A naar B en daarna ook weer thuiskomen, van B naar A.
Succesvol ook. De introductie van de nieuwe huisstijl kreeg een warm onthaal in de pers. Tot grote opluchting en euforie van de werkgroep.
Dan zijn we toe aan het podiumgesprek. Van Boxtel, interim bestuurder bij NS, vertelt over de schoonheid van een door het landschap spoedende geel/blauwe trein, zijn wens tot herintroductie van het restauratierijtuig en de recente splitsing van het toenmalige NS.
Het beheer van het spoor is sinds 2003 in handen van Prorail en het goederenvervoer is ook afgestoten. En op termijn zal dat ook gelden voor de winkels op de stations. Van Boxtel ziet het moderne NS als een bedrijf dat mensen met elkaar in verbinding brengt. Betrouwbaar, tijdig en comfortabel.
Van Boxtel vraagt aan Dumbar of hij voor het moderne NS tot een ander logo zou komen. Geen sprake van is het onmiddellijk antwoord. Het huidige logo is een krachtig maatschappelijk icoon geworden. Dat moet je koesteren. Het sluit nog steeds naadloos aan bij wat de NS wil zijn.
Een iconisch verhaal. Een verhaal over het verbinden aan je opgave, het verdiepen in je opdrachtgever en het lef om te maken wat nodig is. Ook al lijkt dat af te wijken van de oorspronkelijke opdracht. Over de kracht van symbolen en over het verbinden van mensen. Over de inzet om tot het laatste moment door te werken om de opening te laten slagen. Over trots.
Fascinerend zoals de betekenis van het logo de metamorfose van de NS doorstaat. Ook al heeft de uitstraling vn het bedrijf iets van zijn mannelijkheid verloren nu het de reizigers gender neutraal aanspreekt. Terecht dat Van Boxtel het logo voor de toekomst wil behouden. Anders had ik het graag overgenomen als omvattend symbool voor de waarden in projectkunde.